عوامل سازنده هویت شهر

عوامل سازنده هویت شهر

محورهای شناخت رابطه های هویتی (محیط اجتماعی و کالبدی شهری) به قرار زیرند:

نماد و مبادله نمادین
نماد، نتیجه فرایندی شناختی است که به تبع آن، موضوع، معنایی ضمنی، ورای استفاده کاربردی یا ابزاری پیدا می کند.
نمادها، شیوه های غیر کلامی برای برقراری ارتباط هستند که مردم برای تبادل پیام های خود از آن استفاده می کنند، نماد می تواند نشانه هایی از نفی گذشته آن ها هم باشد. افرادی که از جهت اجتماعی متحرک اند به نمادهایی اهمیت می دهند که معرف گروه مورد علاقه آن هاست.
وجود هویت، مستلزم اشتراک محتوای نمادین بین همه اعضای جامعه است و بقا و تداوم آن نیز در گرو انتقال نمادها به نسل های بعد می باشد. در واقع تداوم هویت زمانی دچار چالش خواهد بود که مبادله نمادی به طور کامل قطع شود.
محیط ساخته شده برای مردم معانی بالقوه نمادین زیادی دارد. تشخیص این معانی، به طور خودآگاه و ناخودآگاه در ذهنیت مردم نسبت به محیط و نسبت به خودشان اثر گذار است و معانی نمادین محیط ساخته شده احساس تعلق مردم را به یک گروه اجتماعی یا مکان افزایش می دهد.

نظام نشانه ها

بافت شهری، ترکیبی است از عناصر قوی و خنثی، یا به بیان دیگر آمیزه ای از عناصر علامت گذاری شده و نشده است. عناصر قوی هر شهر، نشانه ها و قوی ترین محمل هویت شهر به خصوص هویت شهر تهران محسوب می شوند که از طریق آن ها دلالت شونده های ساختار فضایی – عملکردی شهر قابل بازشناسی هستند. شناخت اینکه فضاهای شهری بازتاب چیستند، به وجه ساده تر از طریق باز شناسی این نشانه ها امکان پذیر است. نقش و رابطه بردارهای دلالت کننده و دلالت شونده در ساختار شهرها، نمادها و اسطوره های جدید شیوه زندگی شهری و فلسفه هویت شهر معاصر است فلسفه و بنیاد این نمادها که باید مانند بیان عمومی نشانه ها درک شوند، بسیار حائز اهمیت است. زیرا یکی از ویژگی های شهر معاصر بر هم خوردن رابطه معمول و پذیرفته شده دلالت کننده ها و دلالت شونده هایی است در شهر سنتی پایدار بوده اند.

هویت منظر شهری

منظر شهر و هویت شهری دو مقوله ی مرتبط با هم هستند. منظر پدیده ای عینی – ذهنی است و هویت شهرها نیز مقوله ای چند بعدی است که عرصه های عینی و ذهنی را شامل می شود.

هدف کلی از بررسی هویت در منظر شهری، هویت بخشی به مناظر شهری است که در ادامه چند راهکار اجرایی به این منظور ارائه می شود:

• شاخص سازی عناصر ویژه تأثیر گذار بر هویت شهرها در منظر شهری (بناهای تاریخی، بناهای بلند مرتبه، بناهای شاخص، بناهای ارزشمند، میادین شهری، المان های منحصر به فرد شهر، پل ها و …)
• ارتقا کیفیت منطر شهری از طریق حذف عوامل نابسامانی ها و اغتشاش بصری در منظر(با مراجعه به «مقاله تحلیل و بررسی اغتشاشات بصری محیط شهری با تاکید بر نهادینه سازی منظر شهری»).
• حفظ و تقویت عملکرد کاربری های شاخص در شهر
• تأکید بر رضایت مندی شهروندان
• نظرسنجی از شهروندان و فراهم نمودن زمینه های مشارکت آن ها در طرح های مربوط به منظر شهری
• توجه به تصویر ذهنی شهروندان و برجسته سازی نقاط حائز اهمیت
• تأکید بر عناصر شاخص سازنده ی منظر شهری
• تأکید بر الگوهای بومی در ارائه ی طرح های مربوط به مناظر شهری
• ارتقا آسایش بصری و افزایش کیفیت کالبد مناظر شهری
• تقویت تصویر ذهنی شهروندان با تأکید بر عناصر با ارزش شهر
• تأکید بر نمادهای هویت ملی و بومی مناظر شهری
• برجسته سازی ساختار اصلی شهری و تقویت نقش مکان های ارتباطی شهری
• تأکید بر مکان هایی که در ساعات شبانه روز جاذب جمعیت هستند، همچون رستوران ها
• اجرای مراسم و رویدادهای مذهبی – ملی – اجتماعی در فضاهای شهری

گردآورنده: مجید صالحی مرزیجرانی

منبع: kargosha.com